این مطلب در مجله چیلان، شماره 101، اسفند ماه 1400، در صفحه 79 منتشر شده است.

نگاه غیر علمی به تولید مهم ترین عارضه صنعت کشور است.

حسام ادیب / گروه پاترون

حسام ادیب

درست است که به اعتقاد برخی، وضعیت صنعت فولاد از نظر قیمت آهن اسفنجی و ضرردهی واحدهای فولادی مشابه وضعیت 7 سال پیش شده است اما واقعیت آن است که شرایط امروز، به خاطر کمبود گاز و برق و مشکلات تحریم و مازاد عرضه و تورم و غیره و غیره به مراتب وخیم تر است.

در دی ماه 1393 در مقاله ای در روزنامه دنیای اقتصاد نوشتم که موضوع برخورداری ایران از سنگ آهن و گاز ارزان توهمی بیش نیست و مزیت رقابتی بلندمدت محسوب نمیگردد چراکه دولت ناگزیر با افزایش نرخ گاز و برق خواهد بود و شرایط چنین نخواهد ماند. در آن زمان اعتقاد داشتم تفکر و نگاه سنتی مدیران به تولید و صنعت فولاد باید تغییر کند و بهره وری، همگام با تولیدکنندگان جهانی باید افزایش یابد. البته در آن زمان هنوز به همت و اراده دولت خوش بین بودم و در مورد وظایف دولت در جهت رشد و بهبود وضعیت صنعت فولاد نوشتم اما امروز به این اعتقاد رسیده ام که بخش خصوصی باید خود، یکه و تنها، به داد خود برسد.

آمار و ارقام بهبود قابل توجهی را در بهره وری صنعت فولاد نشان نمیدهد. تا آن زمان که سوبسید گاز و برق برای صنعت فولاد سودآوری داشت، کسی به فکر تغییر پارادایمها نبود. امروز هم شاید برای تغییر آنی و لازم بسیار دیر باشد اما به اعتقاد نگارنده، همچنان بزرگترین عارضه صنعت در کشور ما، نگاه سنتی و غیرعلمی به خود مقوله تولید است.

بسیاری از مدیران صنعت فولاد، از گرانی آهن اسفنجی و برق و گاز می نالند که البته با توجه به سوء مدیریت دولت و بی برنامگی در افزایش نرخ ها، بخشی از ناله به جاست اما باید توجه کنیم که در کشورهایی مثل هند و چین، که صنعتی و پیشرو هم محسوب نمیشوند، با وجود نرخ های بسیار بالاتر از ایران، به دلیل بهره وری بسیار بالا، رشد صنایع فولادسازی شان را شاهد هستیم.

آنچه امروز ضرورت دارد توجه به رویکرد علمی و سیستمی، افزایش بهره وری و استفاده از الگوهای موفق در جهان است. اگر خود به داد خود نرسیم، محکوم به فنا خواهیم بود.