صادرات فولاد از رهگذر تحریم‌ها
مصاحبه ای با آقای حسام ادیب، رئیس هیئت مدیره گروه پاترون در روزنامه صمت
دوشنبه, ۲۳ مهر ۱۳۹۷
موضوع صادرات، برای صنعت فولاد اهمیت ویژه‌ای دارد و در چند سال گذشته از رشد قابل توجهی برخوردار شده است.
البته در نگاه نخست باید به صادرات توجه کنیم که صادرات محصولاتی با یارانه نرخ گاز، برق و حتی آب تولید می‌شوند در کل چندان نمی‌تواند به سود اقتصاد کشور باشد، چراکه سود اضافه‌ای به جیب تولیدکننده و صادرکننده سرازیر می‌کند و با وجود دریافت مالیات از سوی دولت، اصل سودآوری به سود سهامداران این شرکت‌هاست، در حالی که نهاده‌های انرژی یارانه‌دار متعلق به تمام جامعه و سرمایه ملی است. البته از سوی دیگر باید به این موضوع توجه کرد که با توجه به مازاد تولید داخلی فولاد، صادر نکردن فولاد، منجر به اتلاف سرمایه‌گذاری‌های انجام شده، بیکاری، رقابت منفی در بازار داخل، ورشکستگی احتمالی تولیدکنندگان بخش واقعا خصوصی و از دست دادن بازار بین‌المللی می‌شود. با توجه به شرایط صادرات در کشور، موضوع قابل توجه این است که تحریم‌های امریکا صادرات فولاد را هدف گرفته است. از این رو حتی در صورت اقبال تولیدکنندگان و صادرکنندگان فولاد به صادرات محصولات فولادی، با توجه به افزایش هزینه‌های حمل و امتناع خریداران اسم و رسم‌دار از خرید، صادرات سود کمتری نسبت به گذشته خواهد داشت، هر چند آگاه هستیم که تحریم مسئله‌ای جدی است و مانند دوره‌های پیشین، به سادگی قابل دور زدن نیست و هر گونه اقدام از سوی شرکت‌های ایرانی ردیابی می‌شود. البته به یقین تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات فولادی فرصتی چند ماهه برای یافتن راهکارهای صادراتی در پیش گرفته‌اند و طبیعی است که به دلایل یادشده، امکان شفاف‌سازی روش‌های صادرات به طور رسمی وجود ندارد چراکه با بیان آنها، احتمال بسته شدن راه‌ها وجود خواهد داشت. البته در این راستا ممکن است دلال‌های بین‌المللی وارد بازار ایران و سایر کشورها شوند اما دلال‌های بین‌المللی که اسم و رسمی ندارند به‌راحتی نمی‌توانند این حجم از صادرات مورد نیاز تولیدکنندگان ایرانی را در بازار بین‌المللی به فروش برسانند، هرچند با کاهش نرخ صادراتی از طرف ایران، انگیزه این کار بیشتر می‌شود. با توجه به آهنگ رشد دلار و نرخ ارزهای خارجی و کاهش ارزش ریال، صادرات می‌تواند برای تولیدکنندگان داخلی جذاب‌تر باشد و کاهش سودآوری ناشی از شرایط پیش آمده را تا حد زیادی جبران کند و حتی پوشش دهد. در مجموع، به نظر می‌رسد ۲ راه پیش روی صنعت فولاد کشور وجود دارد که یکی کاهش ظرفیت تولید (که مطلوب سیاست‌گذاران نیست) و دیگری توافق‌ها با برخی کشورها و شرکت‌هایی است که هنوز با ایران رابطه دوستانه دارند و ایجاد انگیزه برای فروش محصولات ایرانی با نام و برند خودشان یا خرید پنهانی آن شرکت‌ها از سوی شرکت‌های ایرانی، مثل شرکت‌هایی که در کشورهای عمان، عراق، ترکیه، هند و خاور دور هستند. در هر صورت سودآوری ناشی از صادرات به خاطر هزینه‌های حمل و انگیزه قیمتی برای شرکت‌های متحد خارجی، کاهش می‌یابد. به هر حال به یقین تنها آرزوی هر تولیدکننده و صادرکننده ایرانی، عبور از تحریم‌ها در کوتاه‌ترین زمان ممکن است.
حسام ادیب / کارشناس فولاد
لینک به صفحه مطلب در سایت روزنامه صمت
