شرکت‌های دانش‌بنیان را دیگر ناتوان و نابلد نمی‌دانند

بدون شک شکوفایی صنعت و تولید داخلی باید از مسیر دانش عبور کند.

از همین‌رو استفاده از توانایی شرکت‌های دانش‌بنیان در هر صنعتی می‌تواند سبب ایجاد بهره‌وری و توان داخلی شود؛ این شرکت‌ها در صنعت فولاد در دو سال گذشته و با وجود تحریم‌ها، توانسته‌اند توانایی‌های خود را بیش از پیش به نمایش بگذارند و از سویی واحدهای فولادساز نیز دیگر به دید نابلد به این شرکت‌ها نگاه نمی‌کنند. هرچند می‌طلبد که این باور و تعامل مسیر خود را بیش از پیش بیابد و فولادسازی‌ها از این شرکت‌ها که با مشکل نقدینگی روبه‌رو هستند، حمایت به عمل آورند و شرکت‌های دانش‌بنیان نیز باید با کیفیت و خدمات پس از فروش جایگاه خود را برای همیشه به تثبیت برسانند. باید به یاد داشته باشیم، زنجیره فولاد کشور به نسبت تکمیل شده و آنچه زین پس سبب ایجاد بالندگی در این زنجیره خواهد شد، ایجاد دانش است.

تعاملی امیدبخش آیا تعامل لازم بین شرکت‌های دانش‌بنیان با صنعت فولاد به طور ایده‌آل شکل گرفته است؟ در پاسخ به این پرسش حسام ادیب، رئیس هیات‌مدیره گروه دانش‌بنیان پاترون در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: رابطه بین شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فولادی حتی اگر نگوییم ایده‌آل است، اما نگاه‌ها نسبت به دو سال پیش بسیار تغییر کرده است. تحریم‌های سفت و سخت، سیاست‌های کلی کشور، تبلیغات و تشویق‌ها و فضای جدیدی که به‌وجود آمده، راه را برای تعامل بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فولادی باز کرده و بسیاری از مدیرانی که تا پیش از این، شرکت‌های داخلی را ناتوان یا نابلد قلمداد می‌کردند و حاضر نبودند مصالح خود را فدای ریسک همکاری با شرکت‌های داخلی و دانش‌بنیان کنند، امروز با نرمش بیشتری با موضوع برخورد می‌کنند. ادیب در ادامه خاطرنشان کرد: شکل‌گیری ستادهای بومی‌سازی در بسیاری از شرکت‌های فولادی، خود نشان‌دهنده عزم و سیاست کلی این شرکت‌ها در بها دادن به شرکت‌های دانش‌بنیان است که جای بسی خوشحالی دارد. هرچند هنوز تا آن بالندگی این ارتباط و بالغ شدن سطح و نوع همکاری‌ها فاصله داریم اما مسیر، مسیر امیدبخشی است. وی در پاسخ به این پرسش که شرکت‌های دانش‌بنیان تا چه اندازه در دوران تحریم‌ها توانسته‌اند در صنعت فولاد رشد کنند، گفت: آمار دقیقی در دست نیست، اما بدون شک بسته به نوع محصول یا خدمات این شرکت‌ها و توانایی واقعی آنها در ارائه محصولات نو، این شرکت‌ها در دوران تحریم‌ها رشد کرده‌اند. به‌عنوان نمونه، در بخش‌هایی از صنعت فولاد شاهد تولید محصولاتی هستیم که تا پیش از این تصور تولید آنها هم وجود نداشت. وی ادامه داد: طبیعی است که هر اندازه یک شرکت دانش‌بنیان توانایی واقعی در تولید محصولات دانش‌محور داشته باشد، امروز فضایی در کشور وجود دارد که این توانایی بیشتر نمایان شود. این دیده شدن بدون شک منجر به رشد می‌شود. ادیب در ادامه تاکید کرد: هر چند همیشه باید مراقب بود یک حرکت جدید از مسیر طبیعی و صادقانه خود خارج نشود و فعالیت‌ها بار تبلیغاتی و کاذب نگیرند، چراکه این اعتماد نسبی که به شرکت‌های دانش‌بنیان ساخته شده، با حرکت‌های اشتباه می‌تواند به ضرر کل شرکت‌های دانش‌بنیان تمام شود و کشوری را از حرکت و رشد بیشتر محروم کند. رئیس هیات‌مدیره گروه دانش‌بنیان پاترون درباره مهم‌ترین مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان عنوان کرد: نقدینگی، مهم‌ترین مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان است. پروژه‌های نوآورانه نیاز به هزینه‌های سنگینی برای تحقیقات، آزمایشات، تولید نمونه‌ها، خرید تجهیزات و مواد اولیه و هزینه‌های جاری دارند. در کشور ما متاسفانه تا وثیقه نداشته باشید، امکان برخورداری از تسهیلات را نخواهید داشت و معمولا در ماجرای «علم بهتر است یا ثروت» افراد یا وثیقه دارند یا شرکت دانش‌بنیان. ادیب اظهار کرد: اما جدا از نقدینگی، ضعف مهارت‌های مدیریتی و دانش کسب و کار شامل سرمایه‌های انسانی، امور مالی، برنامه‌ریزی یا بازرگانی خود را به گونه‌ای نشان می‌دهد که می‌تواند از مشکلات درونی و پنهان عموم شرکت‌های ایرانی باشد. وی افزود: شرکت ما در سال گذشته و جاری چندین محصول دانش‌محور داشته است. پس از الکوپات (پوشش الکترود گرافیتی برای کاهش ضریب مصرف) محصول دیگری که بسیار مورد توجه صنعت فولاد قرار گرفته، پاترومور یا ملات آلومینایی دریچه کشویی پاتیل فولادسازی است. این محصول با حمایت خوبی که از سوی فولاد مبارکه انجام شد، توانست چرخه عمر خود را به خوبی طی کند و امروز جایگاه مناسبی در صنعت فولاد دارد. چند محصول دیگر هم در حال گذراندن تست‌های آزمایشگاهی و صنعتی خود هستند که به محض موفقیت و آماده بودن برای تجاری‌سازی، اطلاع‌رسانی می‌شود. وی در پایان با اشاره به این موضوع که باید شرکت‌های دانش‌بنیان را باور کرد، تاکید کرد: به اعتقاد من مسئله‌ای که می‌تواند هر فضایی را به شکست برساند، عدم باور عمومی و اعتماد است. چه در روابط بینافردی و چه در سطح یک سازمان و چه در سطح یک صنعت و کشور، زمانی که اعتماد از بین برود، هیچ حرکتی به نتیجه نخواهد رسید و عاقبت ما با شکست گره می‌خورد. تنها خواهشی که از مسئولان و مدیران صنعت و شرکت‌های دانش‌بنیان دارم، این است که مراقب باشیم اعتماد به شرکت‌های دانش‌بنیان آسیب نبیند. تبلیغات توخالی و ادعاهای کاذب، می‌توانند به‌راحتی اعتماد را از بین ببرند و این مسیر حرکتی خوبی که در کشور شکل گرفته را متوقف کند، چراکه صداقت و شفافیت رمز موفقیت هر جامعه پیشرو است.

گردش مالی ۲۰۰ میلیارد تومانی در دوران تحریم دو ساله گذشته تعامل بیشتری بین شرکت‌های دانش‌بنیان و واحدهای فولادی شکل گرفته است. در این‌باره حسین مظاهری مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان صنعت سما در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: در چند سال گذشته شرکت‌های دانش‌بنیان روی نیازمندهای صنعت فولاد تمرکز و دقت بیشتری داشته‌اند. در صنعت فولاد لوازم یدکی و تجهیزات گوناگونی مورد نیاز است که می‌تواند بازار قابل توجهی را به خود اختصاص دهد. مظاهری در ادامه خاطرنشان کرد: حدود ۲۵ تا ۳۵ درصد هزینه‌های فولادسازان به هزینه‌های تجهیزات آنها بازمی‌گردد که اگر بتوانند بخش قابل‌توجهی از این نیازها را در داخل تامین کنند، می‌توانند به صورت چشمگیری هزینه‌های خود را کاهش دهند. از این‌رو در این راستا شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند سبب کاهش بسیار هزینه فولادسازها شوند. چراکه نرخ وسایل و تجهیزات خارجی حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد نمونه خارجی آن است. وی تاکید کرد: هم‌اکنون شرکت‌های دانش‌بنیان در حال شناسایی نیازهای واحدهای فولادی هستند. البته در مقابل نیز به‌تازگی و در ۲، ۳ سال گذشته شرکت‌های فولادی از شرکت‌های دانش‌بنیان استقبال کرده‌اند. مدیرعامل شرکت صنعت سما ادامه داد: بدون شک اگر محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان کیفیت لازم را داشته باشد و خدمات پس از فروش نیز داشته باشند به‌تدریج تمام شرکت‌های داخلی نیازهای خود را از طریق شرکت‌های دانش‌بنیان تامین خواهند کرد. مظاهری در ادامه یادآور شد: با وجود تحریم‌ها و با توجه به شرایط داخلی این روزها فرصت بسیار مناسبی برای شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد شده است که بتوانند خود را به بازار بیشتر بشناسانند. وی در پاسخ به این پرسش که شما به عنوان یک شرکت دانش‌بنیان کار را از کجا آغاز کردید، گفت: ما به‌دنبال نیازسنجی بازار فولادی‌ها شروع به ساخت دستگاه‌ها و تجهیزات واحدهای فولادی کردیم و برای ساخت هر دستگاه ممکن است که یک سال وقت صرف کردیم تا به مرحله آزمایش برسانیم. نرخ محصولات ما نزدیک به ۷۰ درصد ارزان‌تر از نمونه خارجی آن است. واحدهای بزرگ فولادی مشتری ما محصولات هستند. قصد داریم که محصولات خود را نیز به چین صادر کنیم. مدیرعامل شرکت صنعت سما در پاسخ به این پرسش که به چه میزان در شکرت دانش‌بنیان شما اشتغالزایی شده است، عنوان کرد: ۵۰ نفر به‌طور مستقیم و ۱۰۰ نفر به‌طور غیرمستقیم در این مجموعه مشغول به کار هستند. مظاهری با اشاره به مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان عنوان کرد: یکی از مهم‌ترین مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان کمبود نقدینگی است. با توجه به اینکه محصولات ما مرحله آزمایش را گذرانده‌اند، اما برخی از واحدهای فولادی همچنان ترجیح می‌دهند واردات داشته باشند این در حالی است که ما خدمات پس از فروش د ارند. ممکن است که منفعتی داشته باشند که واردات انجام بدهند. البته به نسبت گذشته واردات بسیار کمتر شده است. ۱۰۰ میلیارد تومان از خارج می‌کنند. وی در پاسخ به این پرسش که هزینه تجهیزات واحدهای فولادسازی به چه میزان است، گفت: گردش مالی تجهیزات آزمایشگاهی فولادسازان به ۲۰۰ میلیارد تومان می‌رسد اگر داخلی این تجهیزات تامین شود به حدود ۶۰ تا ۷۰ میلیارد تومان می‌رسد. حدود یک‌سوم هزینه‌ها را کاهش می‌دهد و در داخل نیز زمینه اشتغالزایی ایجاد شود. مدیرعامل شرکت صنعت سما تاکید کرد: باید سازکاری ایجاد شود که شرکت‌های داخلی اولویت خود را تامین از طریق داخل قرار دهند. اگر محصولاتی که در داخل تولید می‌شود و کیفیت لازم را دارد چرا باید وارد شود.